Genç Yaşta Varis Neden Olur?

Varis, günümüzde pek çok gencin karşılaştığı sorunlar arasında yer almaktadır. Genç yaşta varis, genellikle yanlış yaşam tarzı seçimleri, genetik faktörler, veya genel sağlık durumu dolayısıyla ortaya çıkabilir. 

Genç yaşta bacaklarda varis, bacaklardaki toplardamarların normalden daha geniş ve bükülmüş hale gelmesi ve renk değiştirmesi durumudur. Bu duruma sebep olan etkenleri anlamak ve erken tanı ile ameliyatsız tedaviler sunulabilir. Eğer siz de bacaklarınızda varis belirtileri gözlemliyorsanız, en kısa sürede kalp ve damar cerrahisi uzmanından randevu alıp muayene olmalısınız. 

Varis En Çok Hangi Yaşlarda Olur?

Varis, genellikle orta yaş ve sonrasında daha yaygın olarak görülse de, aslında her yaş grubunda karşımıza çıkabilir. Bu sağlık sorunu, 45-65 yaş arasındaki erişkinlerde en sık rastlanan durumlardan biri olarak bilinir. Ancak genetik faktörler, yaşam tarzı ve vücut yapısı gibi çeşitli nedenlerle genç yetişkinlerde ve hatta bazen ergenlik döneminde bile ortaya çıkabilir. 

Genç yaşta varis gözlemlenmesi, ilerleyen yıllarda ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Bu nedenle varis belirtilerini tanımak ve önlem almak büyük önem taşımaktadır. Gençken varis oluşmasının en büyük sebebi genetik yatkınlıktır. Ancak tabii ki de yaşam, beslenme ve giyim biçiminiz de varis oluşmasına sebep olabilir. 

Varis oluşmasına sebep olan faktörler aşağıdaki gibi listelenebilir.

• Genetik 
• Hormon değişikliği (gebelik, hamilelik, DVT sonrası posttrombotik sendrom vs.)
• Derin ven trombozu
• Uzun süre oturmak veya ayakta kalmak 
• Obezite
• Spor yapmamak
• Çok sık yolculuk yapmak
• Travma sonrası varis (Sekonder Varis: trafik kazasına bağlı kırılma, ezilme veya ateşli silah yaralanmaları gibi büyük travmalar sonrası oluşan bölgesel varislerdir.)

Hormonal Değişiklikler ve Genç Yaşta Varis

Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemleri, vücutta birçok hormonal değişikliğe sahne olur ve bu değişiklikler, bazı genç yaşta varis oluşumuna yol açabilir. Hormonal değişikliklerin varis oluşumuna etkileri aşağıdaki gibi özetlenebilir: 

• Ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde, hormon seviyelerindeki değişiklikler damarların genişlemesine ve dolayısıyla varis oluşumuna neden olabilir.
• Özellikle kadınlarda, östrojen ve progesteron hormonlarının varis oluşumunu tetikleyebilir.
• Hormonal değişikliklere bağlı ağırlık dalgalanmaları, bacak damarları üzerinde ekstra baskı oluşturarak varis riskini artırabilir.
• Bazı gençlerde hormonal tedaviler (örneğin doğum kontrol hapları), aralarında direkt ilişki olmamakla birlikte, varis oluşum riskini artırabilir.
• Ergenlik ve büyüme dönemlerinde vücuttaki hızlı büyüme ve değişimler, damar sistemine ek yük getirerek varis oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Genç Sporcular ve Varis Riski

Spor yapmak genel olarak sağlıklı bir yaşam tarzının önemli bir parçasıdır, ancak bazı spor aktiviteleri, özellikle yüksek yoğunluklu ve ağırlık kaldırma gerektirenler, bacak ve karın için toplardamarlar basınçlarını artırarak varis oluşum riskini yükseltebilir. Genç yaşta varis oluşumunu önlemek ve bir yandan da spor hayatına devam etmek için aşağıdaki noktalar dikkate alınmalıdır. 

• Düzenli hafif ve orta yoğunluktaki egzersizler, kan dolaşımını iyileştirerek varis oluşum riskini azaltabilir.
• Bu tür egzersizler bacak damarlarındaki baskıyı artırabilir, bu nedenle dengeli bir antrenman programı önemlidir.
• Esneklik egzersizleri ve soğuma hareketleri, damar sağlığını koruyarak varis riskini azaltabilir.
• Kompres çorapları ve uygun spor giysileri, bacaklardaki kan dolaşımını destekleyerek varis oluşumunu önleyebilir.
• Bol su içmek ve dengeli bir diyet, kan dolaşımını ve damar sağlığını iyileştirmeye yardımcı olur.
• Yoğun antrenmanlardan sonra vücuda yeterli dinlenme ve toparlanma süresi vermek, damar sağlığı için önemlidir.

Yüksek yoğunlukta antrenman yapıyorsanız ve aşağıdaki semptomlara sahipseniz, kalp ve damar cerrahisi uzmanı ile görüşerek bacaklarınızda varis olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz. 

• Yoğun antrenman sonrası bacaklarda ağrı ve kramp, varis belirtisi olabilir.
• Antrenman sonrasında bacaklarda şişme ve ağırlık hissi, damarların genişlemesiyle ilişkili olabilir.
• Özellikle bacaklarda görülen genişlemiş, bükülmüş damarlar varis işareti olabilir.
• Bacaklarda sürekli bir yorgunluk ve halsizlik hissi, dolaşım problemlerine işaret edebilir.
• Varisli damarların etkilediği bölgede ciltte renk değişiklikleri veya doku değişimleri gözlenebilir.

Teknoloji ve Varis

Genç yaşta varis pek çok faktöre bağlı olarak gözlemlenebilir. Şüphesiz teknoloji de gençlerde varis görülme oranını artırmaktadır. Şöyle ki modern çağın getirdiği teknoloji kullanımının, özellikle uzun süreli oturma alışkanlıklarının varis oluşumu üzerinde etkileri bulunmaktadır. Örneğin: 

• Uzun süre oturmak, bacaklardaki kan dolaşımını yavaşlatır ve varis oluşumuna yol açabilir.
• Uzun süre oturduktan sonra bacaklarda ağırlık ve yorgunluk hissedilebilir, bu da varis belirtisi olabilir.
• Oturur pozisyonda kaldığınız süre boyunca bacaklarda şişme ve rahatsızlık oluşabilir.
• Düzenli olarak uzun süre oturan kişilerde, bacaklardaki damarların daha belirgin hale gelmesi mümkündür.

Varis Belirtileri

Varis belirtileri gözle görülür ve hissedilir niteliktedir. İlk evrede olsanız dahi mavi veya mor renkteki damarlar dikkatinizi çekecektir. Fiziksel görüntünün dışında aşağıdaki listede diğer varis belirtileri hakkında bilgi edinebilirsiniz: 

• Özellikle uzun süre ayakta durduktan veya oturduktan sonra bacaklarda hissedilen ağrı ve kramp, varisin yaygın belirtilerindendir.
• Bacaklarda, özellikle gün sonunda belirginleşen şişkinlikler varis işareti olabilir.
• Varisli damarların bulunduğu bölgelerde cilt kuruyabilir ve kaşıntıya neden olabilir.
• Bacaklardaki mavi veya mor renkte, bükülmüş damarlar varis belirtisidir.
• Varisli damarlar üzerinde baskı hissedildiğinde ağrı oluşabilir.
• Varis ilerledikçe, ayak bileği çevresinde ciltte renk değişiklikleri görülebilir.

Varis Nasıl Önlenir? 

Genç yaşta varis özellikle ileri evrelerde hayat kalitenizi düşürebilir. Eğer varis oluşumuna yatkın bir vücudunuz varsa çok daha dikkatli olmalısınız. Varis oluşumunu önlemek veya mevcut varislerin ilerlemesini yavaşlatmak için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz. 

• Uzun süre ayakta kalmaktan veya uzun süre oturmaktan kaçının.
• Rahat kıyafetler tercih edin. 
• Ayak yapınıza uygun ayakkabı giyin. 
• Düzenli ve dengeli beslenin. 
• Haftada birkaç gün egzersiz yapın. 
• Eğer hamileyseniz, sol tarafınızda yatmaya çalışın. Çünkü Bu durum gövde içi ana toplardamarın anatomik lokalizasyonu ile ilgilidir
• Doktorunuzun tavsiye ettiği varis çoraplarınızı giyin. 

Varis Çeşitleri

Genç yaşta varis ile başa çıkmaya çalışmak zorlu olabilir. Çünkü fiziksel olarak aktif olmak durumunda olduğunuz dönemde ağrı veya kramplar size engel olabilir. İlk evrelerde ağrı, kramp veya ağırlık hissi oluşmasa da tedavi olmadığınız sürece varis semptomları artacaktır. Varis temelde üç gruba ayrılır: 

Kılcal Damar Varisleri (Telanjiektaziler)

Kılcal damar varisleri, özellikle bacaklar ve yüz gibi vücudun belirli bölgelerinde görülen ince, kırmızı veya mor renkli damarların yüzeyde belirginleşmesidir. Bu durum, genellikle cildin altındaki küçük kan damarlarının genişlemesi ve bükülmesiyle ortaya çıkar. Kılcal damar varisleri estetik bir endişe kaynağı olabilir ve bazen hafif rahatsızlık hissine neden olabilir.

Retiküler Varisler

Retiküler varisler, genellikle bacaklarda görülen, cilt altındaki biraz daha geniş ve derin damarların genişlemesiyle oluşan varis türüdür. Bu damarlar, genellikle mavi veya yeşil renkte olup, kılcal damar varislerinden daha belirgin ve geniştir. Retiküler varisler, çoğu zaman ağrıya sebep olmaz ancak bazı durumlarda rahatsızlık verebilir.

Büyük Toplardamar Varisleri

Büyük toplardamar varisleri, vücudun ana toplardamar sistemine ait büyük damarların genişlemesi ve bükülmesiyle oluşan, genellikle bacaklarda görülen bir varis türüdür. Bu varisler, cilt yüzeyine yakın büyük damarların etkilenmesiyle meydana gelir ve genellikle ciltten belirgin bir şekilde görülebilir.

Bu varis çeşidi bacaklarda ağrı, kaşıntı veya kramplara sebep olabilir. Büyük toplardamar varisleri ciddi sağlık sorunlarına sebep olabileceği için mutlaka bir kalp ve damar cerrahisi uzmanı ile görüşmeli ve tedaviye başlamalısınız.